|
Tym razem rzuciło nas na północny skraj Jury Krakowsko – Wieluńskiej w okolice Działoszyna. Głównym celem eksploracji były jaskinie w Rezerwacie Węże na Górze Zelce.
(Załęczański Park Krajobrazowy). Kiedyś jaskinie te udostępnione były do zwiedzania – w studniach wejściowych zainstalowano drabiny, nad otworami zbudowano wiaty z ławkami dla turystów, były tam także tablice informacyjne o jaskiniach. Dziś zagospodarowanie turystyczne tego miejsca raczej nie zachęci turysty do zwiedzania jaskiń. Oderwane od ściany i niestabilne drabiny, wiaty zapadające się w sobie, słabo oznaczony szlak turystyczny i tyczki w ziemi, na których kiedyś znajdowały się tablice informacyjne. To ogólny obraz. Jednak jaskinie zachowały swój urok. Większość z nich posiada elementy pionowe (studnie wejściowe), położone są blisko siebie i właściwie nie ma problemu z ich lokalizacją. To z pewnością atuty tego miejsca. I cisza oraz spokój – typowe dla miejsc, gdzie turysta pojawia się może raz w tygodniu.
Drugim miejscem, które poznaliśmy był dawny kamieniołom na Krzemiennej Górze, gdzie mieści się jedna z najdłuższych jurajskich jaskiń – Szachownica, obecnie chroniona w rezerwacie o tej samej nazwie. Głównym celem ochrony jest największe w Polsce poza Tatrami stanowisko zimowania nietoperzy.
Szachownica jest dużą jaskinią która zawdzięcza swoje pochodzenie sieci spękań w wapiennej skale, poszerzonych później przez wody polodowcowe. Prawie polowa ocalałego fragmentu Szachownicy I nosi piętno eksploatacji górniczej, w której wyniku zniszczono wiele mniejszych ciągów korytarzy, zamieniając je w duże sale. Zachwiano tym sposobem statykę górotworu, co powoduje, że jej zwiedzanie jest dosyć niebezpieczne. Włąściwie świeże zawały są widoczne na każdym kroku.
System jaskiniowy Szachownicy został odsłonięty w trakcie eksploatacji kamienia. Wyrobisko kamieniołomu przecina Krzemienna Gore w kierunku północ-południe na długości 150 m, pasem szerokosci 50 m. Eksploatacja spowodowała zniszczenie znacznej części korytarzy. Można sądzić, ze długość jaskini (w stanie pierwotnym - jednej) musiała znacznie przekraczać 2 km. W chwili obecnej znajduje się tu piec oddzielnych jaskiń, które dla łatwiejszego rozróżnienia oznaczono kolejnymi numerami od I do V. Największa z nich jest Szachownica I, o długości korytarzy 600 m. Szachownica II, położona w zachodniej ścianie kamieniołomu, liczy 200 m długości. Pozostałe (III - V) to małe fragmenty systemu w południowej części kamieniołomu. Korytarze przecinają się pod katem zbliżonym do prostego, tworząc oryginalną siatkę - stąd nazwa jaskini.
MAPKA Z WYJAZDU Z LOKALIZACJĄ JASKIŃ
Zwiedzone jaskinie to:
1. Jaskinia Szachownica I
2. Jaskinia Szachownica II - V
3. Jaskinia Niespodzianka
4. Jaskinia Stalagmitowa
5. Jaskinia Mała
6. Jaskinia Draba
7. Jaskinia Za Kratą
8. Jaskinia Zanokcica
9. Jaskinia Samsonowicza (stanowisko paleontologiczne)
10. Jaskinia Ewy
Tekst: A. Ponikiewski
|
